ویروس، جاسوس افزار، راهنمای حفاظت در مقابل بدافزار

اگر تا به‌حال از رایانۀ استفاده کرده‌اید، شما حتما واژه‌هایی مانند کرم‌ها، ربات‌ها و اسب‌های تراوآ را در جایی شنیده باشید. اما آیا واقعا تفاوت بین این واژه‌ها را می‌دانید؟ بیشتر ما فکر می‌کنیم که هر تهدید بدافزاری برای رایانۀ ما یک ویروس است. اما ویروس ها فقط یک نوع از تهدیدات بدافزاری هستند که در زیر دسته‌بندی وسیع "بدافزار" قرار می‌گیرند. محافظت از رایانه از فهم تفاوت انواع بدافزارها و اینکه آن‌ها چگونه کار می‌کنند شروع می‌شود.

ویروس‌ها

ویروس‌ها می‌توانند خود را تکثیر کنند و به فایل‌های رایانۀ شما آسیب برسانند. ویروس‌ها به فایل‌های اجرایی می‌چسبند. این کار به آن‌ها اجازه می‌دهد که به‌راحتی از طریق اینترنت از کاربری به کاربر دیگر منتقل شوند. ویروس‌ها فقط می‌توانند به فایل‌ها حمله کنند در صورتی که از برنامۀ میزبان فعال پشتیبانی شوند. ویروس، بدافزاری است به‌صورت یک برنامه که معمولاً ازطریق شبکه وارد رایانه می‏شود و ایجاد اختلال می‏کند.

انواع عام ویروس‌ها شامل این موارد می‌شوند:

کِرم‌ها

بدافزاری که به‌صورت برنامه‌‏ای مستقل، ازطریق وب به رایانه‌‏ها نفود می‏کند و بدون نیاز به پرونده‏‌های میزبان عمل می‌‏کند و با تکثیر خود و اشغال منابع رایانه آن را از کار می‌‏اندازد. کِرم‌ها بدون نیاز به برنامۀ میزبان فعال برای آسیب خود، را تکثیر می‌کنند. وقتی که یک کرم راه به سامانۀ شما پیدا می کند، خود را تکثیر و به سایر رایانه‌ها در شبکه یا اتصالات اینترنتی پخش می‌شود. کِرم‌ها می‌توانند با استقاده از پهنای باند شبکه و تزریق بدافزارهای دیگر به رایانۀ شما آسیب برسانند.

اسب‌های تروآ

اسب‌های تراوآ رایانۀ کاربر را بوسیله پنهان کردن خود به‌عنوان برنامه‌های بدون آسیب جلوه می‌دهند. سپس کاربران را به بارگذاری و اجرای اسب‌های تراوآ در سامانۀ رایانۀ خود گمراه می‌کنند. وقتی که فعال شدند، اسب‌های تراوآ به حمله‌کننده اجازۀ کپی، اصلاح، حذف و سرقت اطلاعات حساس را می‌دهند. اسب تراوآ بدافزاری است که خود را نرم‌‏افزاری قانونی جلوه می‏‌دهد

انواع عام اسب‌های تراوآ شامل این موارد هستند:

روبات‌ها

روبات‌ها برنامه‌هایی هستند که وظایف خودکاری را در رایانۀ کاربر اجرا می‌کنند. وقتی که یک روبات، رایانه‌ای را آلوده می‌کند، به یک سرور مرکزی متصل می‌شود و شبکه‌ای از رایانه‌های آلوده را تشکیل می‌دهد. این شبکه با نام شبکه‌ربات (بات‌نت) شناخته می‌شود. از طریق شبکه‌ربات، حمله‌کننده می‌تواند کمپین‌های بسیار بزرگی از هرزنامه مانند حملۀ بندآوری خدمات توزیع‌شده (DDoS) برای حمله به شبکه‌های رایانه‌ای ایجاد کند.

آگهی‌‏افزار

آگهی‌افزار تبلیغات ناخواسته را در رایانۀ کاربر نمایش می‌دهد یا دانلود می‌کند. معمولاً به‌شکل تبلیغات بالاپَر با هدایت مرورگر شما به وب‌گاه‌های تبلیغاتی عمل می‌کند. اگر آگهی‌افزار به کاربر جمع‌آوری اطلاعات را اعلان نکند، به‌عنوان بدافزار شناخته می‌شود و ممکن است شامل جاسوس‌افزار هم بشود.

جاسوس‏‌افزار

نرم‏‌افزاری که اطلاعات کاربران را، معمولاً بدون آگاهی آنها، جمع‏‌آوری و به مبدأ معینی ارسال می‏‌کند. می‌تواند فعالیت وبی شما را نظارت کند، به ایمیل‌های شما دسترسی پیدا کند و اطلاعات محرمانۀ شما را سرقت کند. این اطلاعات می‌توانند شامل اعتبارنامۀ ورود به حساب، اطلاعات بانکی و هرآنچه که با صفحه کلید تایپ می‌کنید باشد.

باج‌افزار

باج‌افزار استفاده کاربر از رایانه را تا پرداخت یک مبلغ "باج" مسدود می‌کند. باج‌افزار دسترسی به داده‌های رایانۀ شما را با یک رمزگذاری فایل محدود می‌کند. برای دریافت کلید رمزگذاری و باز کردن قفل داده‌ها، کاربر باید یک مبلغ باج به حمله‌کننده پرداخت کند.

اکنون که شما انواع بدافزارها را می‌شناسید، چگونه از رایانۀ شخصی خود محافظت کنید؟ چند نکته ساده به شرح زیر وجود دارد.

برای اطلاعات بیشتر دربارۀ پاک نگه داشتن رایانۀ شخصی خود از بدافزار، اطلاع‌نگاشت ما را اینجا ببینید.