Bilgisayar kullandıysanız, bilgisayar solucanları, botlar ve Truva atları gibi terimleri duymuşsunuzdur. Peki bu terimler arasındaki farkı biliyor musunuz? Çoğumuz, bilgisayarımıza zarar veren her türlü tehdidi virüs olarak değerlendirme eğilimindeyiz. Bununla birlikte, virüsler zararlı tehditlerden sadece biridir ve «kötücül yazılım» adı verilen geniş bir kategoriye girer. Bilgisayarınızı korumak, çeşitli kötücül yazılım türlerini tanımakla ve nasıl işlediklerini anlamakla başlar.
Virüsler kendi kendine çoğalabilir ve hedefledikleri bilgisayar dosyalarına zarar verebilirler. Şarkı ve video gibi yürütülebilir dosyalara bulaşabilirler. Bu durum, internette kullanıcıdan kullanıcıya kolayca yayılmalarına imkan sağlar. Virüsler dosyalara ancak aktif bir ana bilgisayar (host) programının desteğine sahipse saldırabilirler.
Yaygın virüs türlerinden bazıları şunlardır:
Solucanlar kendi kendilerine çoğalabilirler, fakat zarar verebilmeleri için aktif bir ana bilgisayar/sunucu programına ihtiyaçları yoktur. Solucan, sisteminize bulaştıktan sonra, kendi kendine çoğalabilir ve ağ ya da internet bağlantısı üzerinden diğer bilgisayarlara da bulaşabilir. Solucanlar, ağ genişliğini tüketerek ve ilave kötücül yazılımlar bulaştırarak, bilgisayarınıza zarar verir.
Truva atları, zararsız programlar gibi görünerek kendini saklayarak kullanıcıların bilgisayarına bulaşır. Kullanıcılar yanıltılarak Truva atlarını bilgisayar sistemlerine yüklemeye ve çalıştırmaya yönlendirilir. Truva atları etkinleştiğinde, saldırganın hassas verileri kopyalamasına, değiştirmesine, silmesine ve çalmasına imkan verir.
Yaygın Truva atlarından bazıları şunlardır:
Botlar, yani robotlar, kullanıcının bilgisayarında otomatik görevler çalıştıran bir uygulamadır. Bir bilgisayara bot bulaştığında, merkez sunuculara bağlanır ve oradan birçok bilgisayara bulaşır. Bu ağ, zombi bilgisayar ağı olarak bilinir. Saldırgan, botnet üzerinden, bilgisayar ağlarına Dağıtık Hizmet Aksatma (DDoS) saldırıları gibi büyük spam saldırıları düzenleyebilir.
Reklam destekli bilgisayar yazılımı, kullanıcının bilgisayarına istenmeyen reklamlar indirir. Genellikle açılır pencere reklamları şeklinde ortaya çıkar veya tarayıcınızı reklam veren internet sayfalarına yönlendirir. Reklam destekli bilgisayar yazılımı, kullanıcının bilgilerini topladığı konusunda kullanıcıya bilgi vermezse, zararlı olarak kabul edilir ve casus yazılım da içerebilir.
Casus Yazılım bilgisayarlardan bilgiler toplar ve kullanıcının rızası dışında, üçüncü taraf bir kaynağa gönderir. İnternet faaliyetlerinizi izleyebilir, e-postalara erişebilir ve gizli bilgileri çalabilir. Bu bilgiler oturum açma kimlik bilgileri, kredi kartı numaraları ve tuş vuruşlarını içerebilir.
Fidye yazılımı, "fidye" ödenene kadar kullanıcının bilgisayarını kullanmasını önler. Bir dosya şifrelemesi ile, bilgisayarınızdaki verilere erişiminizi kısıtlar. Şifreleme anahtarını almak ve verilerin kilidini açmak için, kullanıcının saldırgana bir fidye ücreti ödemesi gerekir.
Artık kötücül yazılım türlerini bildiğinize göre, bilgisayarınızı nasıl koruyacaksınız? İşte birkaç basit ipucu.
Bilgisayarınızı kötücül yazılımlardan korumak için daha fazla bilgi edinin, buradan bilgi görselimizi inceleyin.